Fortepian w roli głównej!
Ucząc się gry na fortepianie najwięcej uwagi poświęcamy zagadnieniom techniki pianistycznej oraz interpretacji dzieła muzycznego często pomijając niezwykle ważne aspekty instrumentologiczne, czyli związane z historią i budową fortepianu. A przecież gdyby nie Bartolomeo Cristofori (1655 – 1731) i jego wynalazek nie byłoby pianistów ani literatury muzycznej komponowanej na fortepian – nazywany w epoce romantyzmu królem instrumentów.
W ostatnim czasie Uczniowie Zespołu Szkół Muzycznych w Wieliczce mieli wyjątkową możliwość poznania unikalnych fortepianów podczas edukacyjnych wycieczek do Łańcuta i Warszawy.
Jeszcze w roku szkolnym 2024/2025, w dniu 18 czerwca 2025 Uczniowie odwiedzili Zamek w Łańcucie, w którym urodził się jeden z najwybitniejszych polskich pianistów-pedagogów XIX wieku Teodor Leszetycki (1830-1915) – nauczyciel m. in. Ignacego Jana Paderewskiego. W Salonie Narożnym Zamku w Łańcucie stoi wyjątkowy wiedeński fortepian koncertowy z 1882 r., w przeszłości należący do Mistrza Teodora Leszetyckiego. To właśnie na tym fortepianie nauki pobierali m.in. Ignacy Jan Paderewski, Henryk Melcer czy Ignacy Friedmann. Fortepian należy do Towarzystwa Muzycznego im. Teodora Leszetyckiego w Warszawie. Inicjatorem sprowadzenia instrumentu z Niemiec do Polski oraz zakupu przy wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego był prof. Hubert Rutkowski – wybitny polski pianista, obecnie Kierownik Katedry Fortepianu w Hochschule für Musik und Theater w Hamburgu (Niemcy), a także Prezes Towarzystwa Muzycznego im. Teodora Leszetyckiego w Warszawie.
Podczas zwiedzania Zamku w Łańcucie Uczniowie Zespołu Szkół Muzycznych w Wieliczce oraz dwóch szkół muzycznych z Krakowa - dzięki uprzejmości prof. Huberta Rutkowskiego oraz Kierownika Działu Wnętrz Zamkowych Michała Rajcherta – mieli wyjątkową okazję zagrania wybranego utworu na legendarnym fortepianie Mistrza Teodora Leszetyckiego i tym samym zapoznania się z jego unikalnym brzmieniem oraz specyficzną mechaniką. Zwiedzanie poprzedziła lekcja dotycząca życia i działalności pedagogicznej Teodora Leszetyckiego, którą przygotowała i przeprowadziła na terenie Zamku w Łańcucie mgr Marta Polańska – organizator i kierownik wycieczki.
Drugim wyjątkowym wydarzeniem mającym na celu przybliżenie Uczniom historii ewolucji fortepianowego instrumentu był wyjazd Uczniów ZSM w Wieliczce do Warszawy, pod opieką mgr Marty Polańskiej (organizatora wyjazdu) i dr Pauliny Tkaczyk-Cichoń na odbywający się w dniach 26-28 września 2025 w Muzeum Historii Polski w Warszawie Piano Congress - nadzwyczajne wydarzenie branży fortepianowej towarzyszące XIX Międzynarodowemu Konkursowi Pianistycznemu im. Fryderyka Chopina. W programie Piano Congress znalazły się wykłady i panele dyskusyjne (ponad 40!) z udziałem wybitnych specjalistów: pianistów (m. in. prof. Lesley McAllister, prof. Hubert Rutkowski, dr Katarzyna Drogosz), muzykologów oraz instrumentologów (m. in. prof. Benjamin Vogel, dr Artur Szklener), stroicieli (m. in. Michał Bednarski, Andrzej Chabracki), budowniczych fortepianów (m. in. Paul McNulty, Gunther Schaible), pedagogów, psychologów (prof. Jan Blecharz, prof. John Sloboda). W ramach Piano Congress została zorganizowana największa w tym czasie w Europie wystawa fortepianów i pianin – zarówno współczesnych jak i historycznych. Uczniowie Zespołu Szkół Muzycznych w Wieliczce uczestniczyli w wykładach prowadzonych w języku polskim i angielskim – zostali gorąco powitani przez prof. Jana Blecharza – psychologa pracującego z wybitnymi sportowcami, m. in. Adamem Małyszem, który docenił obecność najmłodszych pianistów na tym wyjątkowy wydarzeniu. Podczas oglądania wystawy fortepianów i pianin Uczniowie mieli okazję zagrać na wielu instrumentach (m. in. na historycznym pianinie marki Bechstein), a także zapoznać się z innowacyjnymi wynalazkami m. in. firm: Bösendorfer, Yamaha, Steingraeber, Steinway & Sons oraz procesem renowacji fortepianów i pianin. Wiedza i doświadczenie zdobyte w ramach Piano Congress z pewnością przyczynią się do dalszego rozwoju młodych adeptów sztuki pianistycznej.
Pomysłodawcą i organizatorem wydarzenia było Stowarzyszenie Polskich Stroicieli Fortepianów, współorganizatorem Narodowy Instytut Fryderyka Chopina. Patronat honorowy nad wydarzeniem objęła Pani Marta Cienkowska, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Partnerami Piano Congress byli m. in. Centrum Edukacji Artystycznej oraz Europiano.
Na zdjęciach przedstawione są osoby biorące udział w wycieczkach do Łańcuta i Warszawy z wykładowcami w ramach Piano Congress oraz fortepiany i pianina zarówno współczesne jak i historyczne, fortepianowe mechanizmy oraz narzędzia służące do strojenia i regulacji.
autorka tekstu: mgr Marta Polańska
